Rajasthan

Van 8 tot 22 januari heb ik gereisd in de provincie Rajasthan, van Delhi naar Jaipur, van Jaipur naar Jaisalmer en de ronde terug van Jaisalmer naar Udaipur; van de kou naar de warmte, van mensenmassa's naar stille vlaktes. Het waren drie donkere nachtreizen door een vertrouwd pannenkoekenplat landschap al liggend op een prikmatras en hobbelend door een oneindige ruimte vol met niets.
De provincie staat bekend om een authentiek, historisch karakter, in oude steden en onberoerde dorpen zichtbaar in traditionele weef-, naai- en drukkunst en de eenvoudige leefstijl van de bevolking. De bussen stoppen onderweg op plaatsen waar de kleintjes naakt, de honden mager en de vrouwen kruikdragend rondlopen. De lucht zit vol caramelgekleurd zand en door de leegte hebben de brandende zon en andere elementen vrij spel. Een stevige wind waait het warme zand in alle onbedekte oren, monden en neuzen en schuurt tussen huid en kleding.
De wc-stops worden steeds eenvoudiger en op het laatst biedt alleen de open vlakte zich aan. De chauffeurs remmen af voor water, zakken rijst, bananen en een praatje.
Vanuit de bus is het prettig observeren. Er lopen mannen met helder grijs-blauwe ogen gekleed in enkel een wijde witte doek en met een krant onder hun arm, er spelen kinderen voetbal met zo'n plastic bal die bijeen wordt gehouden door een elastiek. Er loopt een logge olifant bepakt met minstens 12 volle waterkruiken en in de verte graast een kudde kamelen. Een kleine herder loopt met ze mee, de stok in mijn hand prijkt boven hem uit. Oude vrouwtjes met diepe rimpels en een glimmende huid wassen hun lange haren in een stroompje langs de kant van autoweg, hun donkerrode sari's zijn doorweekt. Als we de bus echter verlaten om te 'te lossen en te laden' zoals dat hier wordt genoemd, wordt er direct gebedeld, gesmeekt en getrokken en zijn wij het object van hun fasinerende wijze van observeren. Ze kunnen staren als een kind dat voor het eerst een gehandicapte waarneemt. Een paar kleine zweethandjes stijken verlegen over mijn armen.
In de zalmroze geverfde stad Jaipur reis ik met 2 Finnen en een Rus samen. Niet uitverkoren gezelschap. Denis liep permanent chaggrijnig kijkend over straat, om de 10 meter onhandig struikelend over een kuil in de weg, terwijl Akselii en Hüho zich keer op keer lieten verleiden door de verkooptrucs van Indische handelaren en bij thuiskomst in het guesthouse verbaasd hun aanwinsten van die dag bekeken. Maar ik was blij dat ik ze gevonden had. Rond etenstijd werden de onverlichtte straatjes gevuld met wanhopigen en dronkaards en was het niet veilig om alleen rond te dwalen. Vrouwen zaten binnen in hun huizen en toeristen verplaatsten zich na zonsondergang in auto-riksja's. Op de straten verschenen naarmate het later werd langzaam meer en meer op straat levende onaanraakbaren (de kaste- en kanslozen van India). Rijen hoopjes mens.
Jaipur is samengevat een zalmroze geschilderde oude handelsstad, een feest voor alle zintuigen. Zoals een vlieg gevangen in een spinnenweb die niet los weet te komen, valt aan de drukte van de stad niet te ontsnappen. Maar als je even stil valt, net als de gevangen vlieg die rustig om zich heen kijkt om het schone web te bekijken waarin hij zich ongelukkigerwijs bevindt, toont de stad een hoge gratie van schoonheid en architectische oudheid. De thali's smaken ongelooflijk lekker en de lassi's zijn van echte, dikke yochurt.
Jaisalmer ligt middenin een lege zandvlakte en is gekleurd door vroegere Pakistaanse invloeden; het is een beetje het kleine broertje van Jaipur. In plaats van 3 miljoen leven in Jaisalmer 50 duizend mensen* en dat voel je aan dorpse eenzelfvigheid en de gecentreerde ons-kent-ons stemming. De doofstomme straatjongen uit het centrum heeft hier een naam en wordt 's nachts opgevangen door de gemeenschap zodat hij niet tussen de marktkramen hoeft te wonen. Het algemene dieet bestaat uit rijst, groentencurry, linzen, roti en chai-thee, bereid in de primitiefste hychienische omstandigheden. Vieze vaat wordt met zand gewassen, groentes worden begeleid door de 'vieze hand' (links) kleingehakt en theewater bestaat uit geel leidingwater. Na een paar dagen voedselvergiftiging ben ik klaar voor de atractie van Jaisalmer: een nacht doorbrengen in de Sam-zandduinen. Op kamelen die donkere oergeluiden produceren en veel vliegen aantrekken bereizen we de hete woesternij. Een echte woestijn is het niet, er is her en der lichte begroeiing, maar de uitgestrektheid geeft me wel een bijzonder gevoel, het gevoel vrij te zijn en los te staan van alles wat ingewikkeld en moeilijk is. In de avond trekken we een extra trui aan en kruipen in de donzen slaapzakken. Kampvuur, chai, trommels. De kamelenjongens zingen ingetogen zacht een lied voor ons die de Australiers beantwoorden met het lied 'Mathilda'. De hemel is die nacht prachtig helder en we slapen onder de deken van sterren.
In Udaipur, vier etmalen na de sterrennacht en na een uitputtende busreis, heb ik tijd nodig om 'bij' te komen. Dat is ook reizen: de uitputting, buikpijnen, slapeloosheid, gebroken nachten, onzekerheid. Het vult de leegte tussen de piek-ervaringen en roept alle avonturiers terug naar zichzelf. Dit is niet waarvoor je reist, het is de keerzijde, de achterkant, datgene wat je gauw vergeten wilt. Het is alles wat je niet wilt, het is dat wat neerhaald, verzwakt, aantast en datgene waarvoor vele mensen van hun droom om de wereld te bereizen afzien. Dat is jammer, want de piekervaringen zijn onvergetelijk en de moeilijke momemten een les in overgave en volharden.
Udaipur werd beschoten door het geklik van de camera's van senioren op groepsreis, aangetrokken door de 'romantische bouwstijl' waarschijnlijk, en bewoont door de meest irritante straatverkopers tot nu toe. Ik zag het verschil niet tussen deze stad en de rest van Rajasthan, de hele provincie was als een grote, prachtige ruine in mijn ogen. Na een dag de tips in mijn reisgids te hebben opgevolgd, bestond de rest van de week voor mij uit bij-eten, uitrusten, aansterken, boeken, yoga en fijn gezelschap. Een lange zondagsstemming aan de vooravond van een lange reis naar Zuid-India.

*uit mijn herinnering